Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα

Τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) είναι σε ανοδική πορεία παγκοσμίως. Θα βρείτε εδώ μια σύντομη περιγραφή και συμβουλές για το πως μπορούμε να βελτιώσουμε την σεξουαλική μας υγεία. Περίπου 68 εκατομμύρια περιστατικά λοιμώξεων που μεταδίδονται σεξουαλικά (ΣΜΛ) αναφέρονται ετησίως στις ΗΠΑ με τάση να αυξάνονται. Σχεδόν τα μισά είναι σε ηλικίες 15 με 24 ετών. Είναι ανάγκη να προωθηθεί ο διάλογος για τη σεξουαλική υγεία ειδικά στους νέους κάτω των 25 ετων, να εξαλειφθεί ο ρατσισμός και οι ανισότητες και να εκσυγχρονιστούν η πρόληψη, η καταγραφή, η παρακολούθηση και η θεραπεία.

Οι λοιμώξεις
A. Γονόρροια
Προκαλείται απο ένα βακτηρίδιο με κολπικό, πρωκτικό και στοματικό σεξ σε γυναίκες και άνδρες.
Ενδέχεται να είναι ασυμπτωματική και να μην διαγνωστεί εγκαίρως.
Τα πιθανά συμπτώματα είναι πυώδεις κολπικές και ουρηθρικές εκκρίσεις, πόνος στην ούρηση, στην κοιλιά όταν επεκτίνεται στις σάλπιγγες, στον πρωκτό, στο λαιμό και στην σεξουαλική επαφή. Σπάνια υπάρχει πυρετός.
Οι πιθανές επιπλοκές είναι η σαλπιγγίτιδα, η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου και η υπογονημότητα, ο χρόνιος πόνος στις αρθρώσεις, η μόλυνση καρδιακής βαλβίδας και η μηνιγγίτιδα.
Η διάγνωση τίθεται με καλλιέργεια μολυσμένου υλικού και με το τεστ μοριακής βιολογίας NAAT. Χρειάζεται το αντιβιόγραμμα λόγω συχνής αντίστασης του μικροβίου στα αντιβιοτικά. Συνιστάται επίσης το τεστ για τα χλαμύδια τα οποία μπορεί να συνυπάρξουν με το γονόκκοκο.
Γίνεται αναζήτηση και έλεγχος συντρόφων εώς 3 μήνες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων ή της διάγνωσης.
Η θεραπεία είναι με ceftriaxone ε.μ. ή σύμφωνα με το αντιβιόγραμμα.

B. Χλαμύδια
Είναι η πιό συχνή ΣΜΛ στις ΗΠΑ. Προκαλείται από ένα βακτήριο και έχει τα ίδια συμπτώματα της τραχηλίτιδας, ουρηθρίτιδας, φαρυγγίτιδας, επιπεφυκίτιδας, τον ίδιο τρόπο μετάδοσης και τις ίδιες επιπλοκές όπως η γονόρροια και συχνά συνυπάρχουν.
Υπάρχει υψηλό ποσοστό ασυμπτωματικών γυναικών που παραμένουν αδιάγνωστες οι οποίες είναι σε ρίσκο για φλεγμονώδη πυελική νόσο και απόφραξη σαλπίγγων με επακόλουθο την υπογονημότητα ή την έκτοπη κύηση. Γιαυτό το λόγο έχει προταθεί να γίνεται screening με τεστ μοριακής βιολογίας (ΝΑΑΤ) σε νεαρές σεξουαλικά ενεργές γυναίκες κάτω των 25 ετών, σε γυναίκες άνω των 25 ετών με υψηλού κινδύνου σεξουαλική συμπεριφορά και σε αυτές που έχουν ήδη πάρει αγωγή για χλαμυδιακή λοίμωξη.
Η θεραπεία είναι με doxycycline, azithromycin ή erythromycin.
Χρειάζεται αναζήτηση, έλεγχος και θεραπεία συντρόφων εώς και 6 μήνες πριν τα συμπτώματα ή τη διάγνωση.
Και στην γονόρροια όπως και στα χλαμύδια κάνουμε επαναληπτικός έλεγχος 4 εβδομάδες μετά τη θεραπεία.

Γ. Σύφιλη
Η Σύφιλη είναι πολυσυστηματική ΣΜΝ που προκαλείται από το βακτήριο treponema pallidum. Βάσει κλινικής εικόνας διακρίνεται σε πρωτόγονο, δευτερόγονο, τριτόγονο και λανθάνουσα. Σε οποιοδήποτε στάδιο μπορεί να υπάρχει προσβολή του ΚΝΣ και τότε η νόσος είναι νευροσύφιλη.
Η πρωτόγονος σύφιλη χαρακτηρίζεται από την ανεύρεση έλκους αιδοίου με περιοχική λεμφαδενίτιδα όμως δεν είναι πάντα εύκολη η διάγνωση. Έχει χρόνο επώασης 10-90 ημέρες από τη έκθεση.
Η δευτερογόνος έχει πολυσυστηματική συμμετοχή εντός του πρώτου έτους από τη λοίμωξη αν δεν έχει χορηγηθεί αγωγή στο πρώτο στάδιο. Η μετάδοση μέσω της σεξουαλικής επαφής πραγματοποιείται κυρίως κατά την πρωτογόνο ή δευτερογόνο σύφιλη.
Η διάγνωση τίθεται με ορολογικές εξετάσεις μη ειδικές (ΝΤΤ) όπως VDRL και με ειδικές (ΤΤ) όπως TPHA.
H θεραπεία είναι με βενζαθενική πενικιλλίνη, κεφτριαξόνη, δοξυκυκλίνη.
Απαραίτητη είναι η αναζήτηση και ο έλεγχος συντρόφων 3 ή και 6 μήνες πριν τα συμπώματα ή τη διάγνωση, η θεραπεία τους και η σωστή παρακολούθηση μετά τη θεραπεία.

Δ. Έρπητας γεννητικών οργάνων
Προκαλείται από τον ιό HSV (Herpes Simplex Virus) τύπου 2 αλλά και τύπου 1 με στοματογεννητική επαφή.
Μετά την πρωτολοίμωξη ο ιός παραμένει στον οργανισμό σε λανθάνουσα φάση, τραβιέται στα νευρικά γάγγλια κοντά στη σπονδυλική στήλη και ενεργοποιείται ανά περιόδους με την πτώση του ανοσοποιητικού συστήματος προκαλώντας πιό ήπια συμπτώματα στις υποτροπές.
Είναι πολύ συχνή λοίμωξη, 1 στα 6 άτομα ηλικίας 14-49 ετών στις ΗΠΑ έχει HSV2.
Τα συμπτώματα είναι ο πόνος ή το αίσθημα κνησμού στο αιδοίο, στη ουρήθρα, μυαλγίες, ο πονοκέφαλος ή/και ο πυρετός. Εμφανίζονται οι φυσαλίδες στο δέρμα αιδοίου ή στους γλουτούς, στον κόλπο, στον τράχηλο, στο πρωκτό, στο στόμα, τα έλκη και το οίδημα στούς βουβωνικούς αδένες.
Η διάγνωση μπορεί να γίνει με PCR και με την ανεύρεση αντισωμάτων.
Ο έρπητας δεν μπορεί να θεραπευτεί αλλά μόνο να κατασταλεί με την κατάλληλη αγωγή η οποία εξατομικεύεται ανάλογα με τις υποτροπές.
Όταν υπάρχει το εξάνθημα οι πιθανότητες μετάδοσης ακόμα και με το προφυλακτικό είναι υψηλές. Σε περιόδους που δεν υπάρχουν βλάβες είναι λιγότερες.

Ε. Τριχομονάδα
Είναι η πιο συνήθης μη ιΪκή ΣΜΛ παγκοσμίως και προκαλείται από ένα παράσιτο για το οποίο ο άνρωπος είναι ο μοναδικός φυσικός ξενιστής. Ο κόλπος είναι ερυθρός, οιδηματώδης, με πετέχειες, τα υγρά κιτρινοπράσινα, αφρώδη.
Οι παράγοντες κινδύνου είναι ο αυξημένος αριθμός συντρόφων, το χαμηλό κοινωνιο-οικονομικό επίπεδο, οι ενδοκολπικές πλύσεις, το κάπνισμα, το σεξ χωρίς προφύλαξη. Συσχετίζεται με πυελική φλεγμονή, μετεγχειρητική κυτταρίτιδα κολοβώματος μήτρας, με άλλα ΣΜΝ και στην κύηση με πρόωρο τοκετό και χαμηλό βάρος εμβρύου.
Πάνω από 50% των γυναικών είναι ασυμπτωματικές και μια πρόσφατη διάγνωση δεν σημαίνει και πρόσφατη λοίμωξη. Ο σύντροφος χρειάζεται θεραπεία.
Ανθρώπινα Κονδηλώματα (HPV). Υπάρχει ξεχωριστό άρθρο για αυτή τη λοίμωξη και τη συσχέτηση της με τον καρκίνο τραχήλου μήτρας.

Στ. HIV/AIDS
Είναι ο ιός Ανοσοανεπάρκειας του Ανθρώπου που προκαλεί το Σύνδρομο της Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας.
Μπορεί να μεταδοθεί μέσω της πρωκτικής, κολπικής, στοματικής σεξουαλικής επαφής ή μέσω της από κοινού χρήσης αιχμηρών αντικειμένων όπως ξυραφάκια, βελόνες, σύριγγες με HIV οροθετικό άτομο.
Ο χρόνος μεταξί μόλυνσης από τον ιό και εκδήλωσης του AIDS ποικίλει από άτομο σε άτομο, ενώ η έγκαιρη θεραπεία επιβραδύνει σημαντικά την εξέληξη της νόσου, μειώνει τη συγκέντρωση του ιού στα μολυσμένα βιολογικά υγρά και ελλατώνει τη μετάδοση.

Z. Ηπατίτιδα Α, Β και C
Η ηπατίτιδα Β και C μεταδίδονται με σεξουαλική επαφή, με μολυσμένες σύριγγες ή με τη μετάγγιση μολυσμένου αίματος.
Η χρόνια ηπατίτιδα Β μπορεί να προκαλέσει ηπατική βλάβη η οποία μπορεί να προληφθεί ή να μειωθεί με την κατάλληλη αγωγή.
Η ηπατίτιδα C μπορεί να εξελιχθεί και αυτή σε χρόνια φλεγμονή, κίρρωση ήπατος και σε καρκίνο.
Υπάρχει φαρμακευτική αγωγή η οποία δεν είναι πάντα επιτυχής.
Ψείρες του εφήβαιου
Είναι τα μικρά ακάρεα που προκαλούν κνησμό στο δέρμα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων.

Μπορούμε να βελτιώσουμε την σεξουαλική μας υγεία

• Τα ΣΜΝ αφορούν εφήβους και ενήλικες οποιουδήποτε κοινωνικού και οικονομικού στρώματος ή επιπέδου εκπαίδευσης, όλους μας!
• Καλό είναι να γίνεται η συστηματική χρήση προφυλακτικού πριν τη διείσδυση και ο σωστός εμβολιασμός κατά των κονδηλωμάτων και της ηπατίτιδας Β.
• Κάντε τα τεστ για ΣΜΝ και οι δύο και μιλήστε για το αποτέλεσμα πριν να αρχίσετε την σεξουαλική γνωριμία. Πολλές ΣΜΛ είναι για ένα χρονικό διάστημα ασυμπτωματικές αλλά μπορούν να μεταδοθούν.
  Να είστε μονογαμικοί διότι το σεξ με ένα σύντροφο μειώνει το ρίσκο για ΣΜΝ.
  Μειώστε τον αριθμό των σεξουαλικών συντρόφων.
  Μην κάνετε κατάχρηση αλκοόλ και ναρκοτικών. Ανεβάζουν την επικίνδυνη συμπεριφορά και το ρίσκο για ΣΜΝ.
  Μην κάνετε ενδοκολπικές πλύσεις για να μην απομακρίνετε τη φυσιολογική και προστατευτική μικροχλωρίδα.
  Μιλήστε ανοιχτά χωρίς να φοβηθείτε το στίγμα για να μπορείτε να επωφεληθείτε από τη θεραπεία και για την αποφυγή των επιπλοκών.
  Επισκεφτείτε τον ιατρό για βοήθεια και φροντίδα. Οι περισσότερες λοιμώξεις αντιμετωπίζονται με επιτυχία με κατάλληλες θεραπείες.